Καινοτόμες Λύσεις για την απόκριση σε Θαλάσσιες Προκλήσεις – Ευρωπαϊκά Προγράμματα

Συνεργασία στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος – Πλαισίου για την Έρευνα και Ανάπτυξη

Η Κοινοπραξία FINISH αποφάσισε να συνεισφέρει χρηματοδοτικά στην υλοποίηση του έργου «Fish Direct Purchase & Traceability (FerTility)».

Η πλατφόρμα “FerTility” παρέχει αξιόπιστες λύσεις στους παραγωγούς ιχθύων έτσι ώστε να μην υπάρχει πλέον η απομόνωση μεταξύ των καταναλωτών και η δυσκολία προσέγγισης μεταξύ τους. Ο καταναλωτής έχει τώρα τη δυνατότητα να επιλέγει ψάρια από μία συγκεκριμένη μονάδα ιχθυοκαλλιέργειας ή έναν προμηθευτή (ψαρά) της επιλογής του, ενώ θα υπάρχουν επιλογές για τη μορφή του ψαριού. Η φρεσκάδα και η ιχνηλασιμότητα θα διασφαλίζεται μέσω ειδικών αισθητήρων καταγραφής της θερμοκρασίας που θα τοποθετούνται στη συσκευασία των ψαριών και θα κοινοποιούν δεδομένα σχετικά με την ιχνηλασιμότητα του προϊόντος στην πλατφόρμα “FerTility” (θα δίνεται η δυνατότητα πλήρους ιχνηλάτησης του προϊόντος από το σημείο πώλησης μέχρι το αρχικό σημείο από το οποίο προέρχεται).

(Πελάτης: Institut für angewandte Systemtechnik Bremen GmbH / Accelerator Finish, UPCOM Ltd)

Δυναμικό Δίκτυο Ακαδημιών και Ινστιτούτων Ναυτικής Εκπαίδευσης στη λεκάνη της Μεσογείου

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέθεσε στην Ecorys Nederland BV(σε κοινοπραξία με την MRAG Ltd και την s.pro GmbH) να διεξάγει την Μελέτη υποστήριξης ενός δυναμικού δικτύου Ακαδημιών και Ινστιτούτων Ναυτικής Εκπαίδευσης στη λεκάνη της Μεσογείου. Στόχος της μελέτης είναι να παράσχει στους φορείς χάραξης πολιτικής την αξιολόγηση της σκοπιμότητας, της προστιθέμενης αξίας και των διαθέσιμων επιλογών για την έναρξη ενός δικτύου μεταξύ οργανισμών που είναι αρμόδιοι για την εκπαίδευση και την κατάρτιση σε σχέση με τους θαλάσσιους και ναυτιλιακούς οικονομικούς τομείς που θα επωφεληθούν από αυτή τη συνεργασία, όσον αφορά την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της γαλάζιας οικονομίας και την ενίσχυση των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητας.
Η ΝΑΥΣ (με υπεργολαβία από την MRAG) παρείχε ολοκληρωμένη εικόνα των ιδρυμάτων και οργανισμών που είναι αρμόδιοι για την εκπαίδευση και την κατάρτιση που σχετίζονται με τα ναυτιλιακά και θαλάσσια επαγγέλματα στην Ανατολική Μεσόγειο (Κύπρος, Ελλάδα, Αίγυπτος, Ισραήλ, Ιορδανία, Λίβανος, Παλαιστίνη, Τουρκία). Η ΝΑΥΣ διοργάνωσε δύο focus group στη Λάρνακα και στην Αθήνα με συμμετέχοντες από χώρες της ΕΕ και από τρίτες χώρες.

(Πελάτης: EASME / EC DG Maritime Affairs and Fisheries / Ecorys, MRAG)

Εναλλακτικός τρόπος αξιοποίησης των αλλόχθονων ιχθύων του γένους Lagocephalus. Παραγωγή ιχθυάλευρου για χρήση στη διατροφή μεσογειακών εκτρεφόμενων ειδών θαλασσοκαλλιέργειας.

Αντικείμενο – Στόχοι του Προγράμματος

Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος αφορούν:

1. Τη μείωση των οικολογικών προβλημάτων που προκαλούνται από τη παρουσία του λαγοκέφαλου και προστασία των αυτόχθονων ειδών.
2. Την ελαχιστοποίηση των δυσμενών συνεπειών του στην αλιεία.
3. Τη μείωση της πίεσης που ασκείται στους θαλάσσιους πόρους για την παραγωγή ιχθυαλεύρου, ως βασικού συστατικού των ιχθυοτροφών.
4. Την αξιοποίηση του ιχθυάλευρου από τον κλάδο των Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών, ως μια οικονομική πρώτη ύλη.

 

Αντικείμενο του έργου είναι:

• Η ανάπτυξη, βελτιστοποίηση και εφαρμογή μεθόδων απενεργοποίησης της Τετραδοτοξίνης (ΤΤΧ) στους ιστούς του λαγοκέφαλου.
• Η παραγωγή ελεύθερου Τετραδοτοξίνης ιχθυάλευρου από λαγοκέφαλους.
• Η αξιολόγηση της διατροφικής αξίας και καθορισμός μεγίστων ποσοστών συμμετοχής του ιχθυάλευρου από λαγοκέφαλο σε σιτηρέσια για το λαβράκι (Dicentrarchus labrax) μέσω in vitro και in vivo προσδιορισμών.
• Η ανάπτυξη Μελέτης Σκοπιμότητας – Βιωσιμότητας μονάδων παραγωγής ιχθυάλευρου από λαγοκέφαλο και Μελέτη Ανάλυσης Κόστους – Οφέλους της παραγωγής του ιχθυάλευρου το οποίο θα περιγράφει τη διαδικασία συλλογής και συγκέντρωσης των αλιευμένων ποσοτήτων στο σημείο (ή σημεία) επεξεργασίας και παραγωγής του.

Φορείς έρευνας

Στο έργο θα συμπράξουν 2 από τα κορυφαία στο κλάδο τους ερευνητικά κέντρα της χώρας. Το ΕΛΚΕΘΕ με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) και το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων (ΙΘΑΒΙΠΕΥ) και το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» με το Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας (ΙΝΝ).

Επίσης, στο πρόγραμμα θα συμμετέχει η εταιρεία ΝΑΥΣ η οποία θα εκπονήσει τη Μελέτη Σκοπιμότητας – Βιωσιμότητας μονάδων παραγωγής ιχθυάλευρου από λαγοκέφαλο, τη Μελέτη Ανάλυσης Κόστους – Οφέλους και το Επιχειρησιακό Σχεδίο (Business Plan) για την ίδρυση ή επέκταση μονάδων παραγωγής ιχθυαλεύρου.

Η πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας.

Το Πρόγραμμα εντάσσεται στην  Ενωσιακή Προτεραιότητα 1 «Προώθηση της περιβαλλοντικά βιώσιμης, αποδοτικής ως προς τη χρήση των πόρων, καινοτόμου, ανταγωνιστικής και βασιζόμενης στη γνώση αλιείας» του Ε.Π. «ΑΛΙΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑΣ 2014-2020» και συγκεκριμένα στο Μέτρο 6.1.16.

SEA2SEE – Innovative blockchain traceability technology and Stakeholders’ Engagement strAtegy for boosting Sustainable sEafood visibility, social acceptance and consumption in Europe.

Project name: Innovative blockchain traceability technology and Stakeholders’ Engagement strAtegy for boosting Sustainable sEafood visibility, social acceptance and consumption in Europe

Project acronym: Sea2See

Call: HORIZON-CL6-2021-FARM2FORK-01

Type of action: HORIZON Innovation Actions

Granting authority: European Research Executive Agency

Project duration: 48 months

Αντικείμενο του έργου

Τα τρέχοντα εργαλεία και οι υπηρεσίες ιχνηλασιμότητας για την αλυσίδα παραγωγής των αλιευτικών προϊόντων, έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τις νέες τεχνολογίες blockchain, για να αποκτήσουν ένα ευρύ φάσμα δεδομένων που καθιστούν τις βιώσιμες πρακτικές παραγωγής αλιευτικών προϊόντων, πιο ορατές στους καταναλωτές. Το έργο Sea2See θα καλύψει κενά που υπάρχουν στην ιχνηλασιμότητα στην αλυσίδα αξίας των αλιευτικών προϊόντων, μέσω της ανάπτυξης ενός καινοτόμου μοντέλου blockchain κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, καθώς και επαγγελματικών και καταναλωτικών εφαρμογών, για την αύξηση της εμπιστοσύνης και της κοινωνικής αποδοχής των αλιευτικών προϊόντων που παράγονται μέσα από τη βιώσιμη αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια. Το έργο θα παρέχει τεχνολογικές λύσεις για να ανταποκριθεί στην ανάγκη μιας πολύτιμης πηγής δεδομένων τα οποία θα συλλέγονται σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των αλιευτικών προϊόντων, θα επαληθεύονται και θα καλύπτουν εισροές από διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς (stakeholders). Για το σκοπό αυτό, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενεργό δέσμευση των ενδιαφερομένων μερών και στην ουσιαστική ενδυνάμωση των καταναλωτών, μέσω της εφαρμογής κοινωνικών και τομεακών στρατηγικών για συν – δημιουργία, επικοινωνία και ευαισθητοποίηση.

Η καινοτομία του έργου και η σημασία του

Οι πολιτικές της ΕΕ για το περιβάλλον και την ασφάλεια των τροφίμων, όπως η Πράσινη Συμφωνία, η Βιοοικονομία, η Κυκλική Οικονομία, οι λύσεις που Βασίζονται στη Φύση, η Γαλάζια Υποδομή, το γαλάζιο Φυσικό Κεφάλαιο, η Γαλάζια Ανάπτυξη, η Στρατηγική Farm2Fork, η Κοινή Αλιευτική Πολιτική, στρατηγικές για την υγιεινή της αλυσίδας αξίας θαλασσινών στην Ευρώπη, στοχεύουν στη διασφάλιση μιας περισσότερο βιώσιμης, φιλικής προς το περιβάλλον, χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλούς και υγιεινής παραγωγής αλιευτικών προϊόντων προς κατανάλωση, στην Ευρώπη. Ωστόσο, ορισμένες προκλήσεις εξακολουθούν να εμποδίζουν την επίτευξη πλήρους διαφάνειας και ιχνηλασιμότητας των αλιευτικών προϊόντων στην ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές αγορές αλιευμάτων μπορούν να χαρακτηριστούν από υψηλό επίπεδο μη βιώσιμων πρακτικών αλιείας και υδατοκαλλιέργειας. Οι κύριες προκλήσεις που εντόπισε η κοινοπραξία του Sea2See είναι: i) η ανεπαρκής πληροφόρηση για τα αλιευτικά προϊόντα: είδη, προέλευση, αλιευτικά εργαλεία, διατροφή, θέματα ευημερίας, μέθοδοι παραγωγής και παράμετροι όπως η ποιότητα του νερού, η επεξεργασία και οι μέθοδοι μεταφοράς. Τα περισσότερα αλιευτικά προϊόντα έχουν ένα πιο περίπλοκο ιστορικό από αυτό που εμφανίζει η προέλευσή τους βάσει νομοθεσίας. Η αξιόπιστη και ουσιαστική διαφάνεια είναι δυνατή μόνο με την ψηφιοποίηση. ii) μη βιώσιμες πρακτικές όπως η χρήση μη επιλεκτικών εργαλείων με υψηλά ποσοστά παρεμπιπτόντων αλιευμάτων και απορρίψεις, η σύλληψη υπομεγεθών ψαριών και ασπόνδυλων, η παράνομη και άναρχη αλιεία και η εσφαλμένη επισήμανση· iii) έλλειψη ψηφιοποίησης και προσαρμοσμένων εργαλείων λογισμικού για την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων θαλασσινών. Η ιχνηλασιμότητα των θαλασσινών απαιτεί καινοτόμες και οικονομικά αποδοτικές προσεγγίσεις. Η κύρια πρόκληση για τη διασφάλιση της σύνδεσης της βιωσιμότητας με την ιχνηλασιμότητα των θαλασσινών της ΕΕ έγκειται στην ικανότητα αξιολόγησης της βιωσιμότητας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, μέσω κατάλληλων δεικτών, σε πραγματικό χρόνο.

Το κύριο ερώτημα που στοχεύει να απαντήσει το Sea2See είναι πώς θα γίνουν πιο ορατοί στους καταναλωτές, οι φορείς που ακολουθούν βιώσιμες πρακτικές θαλασσινών, προκειμένου να δοθεί ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Σκοποί και στόχοι του έργου:

Ο κύριος στόχος του Sea2See είναι να αυξήσει σημαντικά την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και την αποδοχή των αλιευτικών προϊόντων που προέρχονται από βιώσιμη αλιεία ή υδατοκαλλιέργεια στην Ευρώπη, μέσω της 1) ανάπτυξης και επίδειξης ενός καινοτόμου blockchain μοντέλου ιχνηλασιμότητας από άκρο σε άκρο της αλυσίδας αξίας των αλιευτικών προϊόντων και 2) εφαρμογή κοινωνικών τομεακών στρατηγικών για συν-δημιουργία, επικοινωνία και ευαισθητοποίηση σχετικά με τα οφέλη των αλιευτικών προϊόντων που προέρχονται από τη βιώσιμη αλιεία και υδατοκαλλιέργεια.

Ειδικοί Στόχοι είναι:

1. Ανάπτυξη μιας συμμετοχικής προσέγγισης για τη διαφάνεια και ιχνηλασιμότητα των βιώσιμων αλιευτικών προϊόντων.
2. Αξιοποίηση ενός συνόλου πρακτικών για την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση σχετικά με την αύξηση της κατανάλωσης βιώσιμων αλιευτικών προϊόντων.
3. Ανάπτυξη ενός blockchainμοντέλου για τη συλλογή δεδομένων για την ιχνηλασιμότητα στην αλυσίδα αξίας των αλιευτικών προϊόντων.
4. Ανάδειξη της σκοπιμότητας και των πλεονεκτημάτων του μοντέλου blockchainτου Sea2See
5. Ανάπτυξη ενός τυποποιημένου πλαισίου Αξιολόγησης Κύκλου Ζωής, για τον εντοπισμό και τον ποσοτικό προσδιορισμό των κύριων πηγών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Αναμενόμενα αποτελέσματα:

1. Τα σημαντικής θρεπτικής αξίας αλιευτικά προϊόντα που αλιεύονται ή εκτρέφονται βιώσιμα, με χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα άνθρακα, να αναδειχθούν επικοινωνιακά, να γίνουν αποδεκτά και να προτιμώνται από τους καταναλωτές.
2. Ο προσδιορισμός των βασικών κωλυμάτων στην επίτευξη μιας πλήρως διαφανούς αλυσίδας αξίας αλιευτικών προϊόντων στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης των κριτηρίων στα οποία βασίζεται η μη αποδοχή από τους καταναλωτές.
3. Η επίτευξη μόνιμης συνεργασίας για την ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών μεταξύ αλιέων, παραγωγών υδατοκαλλιέργειας, βιομηχανίας, λιανικού εμπορίου, δημόσιων αρχών, επιστημονικών κέντρων ή κέντρων γνώσης, εταιρειών ψηφιοποίησης και καταναλωτών, με την εφαρμογή καινοτόμων εργαλείων, συμπεριλαμβανομένης της πιστοποίησης, υποστηρίζοντας και σε συμμόρφωση με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και το μελλοντικό ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για την επισήμανση/πιστοποίηση της βιωσιμότητας των τροφίμων. Ολοκληρωμένες αναλύσεις κύκλου ζωής που περιλαμβάνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, χρησιμοποιώντας εκτεταμένη ποικιλία δεικτών οι οποίοι παρακολουθούνται και κοινοποιούνται, σχετικά με το περιβαλλοντικό και κλιματικό αποτύπωμα των αλιευτικών προϊόντων που υποστηρίζονται από την ψηφιακή μετάβαση.
4. Ανάπτυξη, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, της βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών αλιευτικών προϊόντων στις παγκόσμιες αγορές.
5. Ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης του κοινού, με σκοπό την προσέγγιση και τη συμμετοχή περισσότερων πολιτών στην μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος στην αλυσίδα εφοδιασμού των αλιευμάτων.
6. Προώθηση των παραδοσιακών ή αυτόχθονων γνώσεων και δεξιοτήτων, της γαστρονομικής πολιτιστικής κληρονομιάς και των μικρών/τοπικών αλυσίδων αξίας τροφίμων (κοινωνική καινοτομία), με δυνατότητες ενσωμάτωσης στον οικοτουρισμό.

Η ομάδα του Sea2See/Η Κοινοπραξία:

Το έργο Sea2See χρηματοδοτείται από τον Εκτελεστικό Οργανισμό Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (REA), ο οποίος είναι η Χορηγούσα Αρχή, υπό τις εξουσίες που της ανατίθενται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Κοινοπραξία Sea2See αποτελείται από τους ακόλουθους συμμετέχοντες:

1. Ο Συντονιστής SMARTWATERPLANET SL (SmartWater) και οι ακόλουθοι δικαιούχοι συμμετέχοντες:
2. TILKAL (Tilkal)
3. PAGE UP (PAGE UP)
4. SUBMON (SUBMON)
5. CENTRO DE CIENCIAS DO MAR DO ALGARVE (CCMAR)
6. ASOCIACION NACIONAL DE FABRICANTES DE CONSERVAS DE PESCADOS Y MARISCOS-CENTRO TECNICO NACIONAL DE CONSERVACION DE PRODUCTOS DE LA PESCA (ANFACO)
7. IOANNA N. ARGYROU SIMBOULOI EPICHEIRISIAKIS ANAPTYXIS ETAIREIA PERIORISMENIS EYTHYNIS (NAYS)
8. SEAENTIA-FOOD, LDA (SEAentia)
9. LANDLNG AQUACULTURE BV (LA)
10. UNIVERSIDADE DE AVEIRO (UAVR)
11. VITAGORA POLE (VITAGORA)
12. ETHIC OCEAN (Ethic Ocean)
13. EVROPROJECT OOD (EP)
14. ANP – ASSOCIACAO NATUREZA PORTUGAL (ANP)

 

Το Sea2See συγκεντρώνει μια μοναδική διεπιστημονική κοινοπραξία, που συνδυάζει ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών κλάδων, όπως υδατοκαλλιέργεια, αλιεία, κοινωνικές επιστήμες και τεχνολογικούς εταίρους στον τομέα του blockchain, ψηφιακές cloud πλατφόρμες, ειδικούς μοντελοποίησης τεχνητής νοημοσύνης, ειδικούς Αναλυτές Κύκλου Ζωής, συμπεριλαμβανομένων επίσης επιστημόνων με εξειδίκευση στη μοντελοποίηση συμπεριφοράς.

Η ΝΑΥΣ θα συμμετάσχει σε όλα τα στάδια του έργου, ωστόσο κατά κύριο λόγο θα ηγηθεί του Πακέτου Εργασίας 5 (WP5) όσον αφορά την εφαρμογή των καινοτόμων τεχνολογιών blockchain, πιλοτικά σε 5 τοποθεσίες (1 στην Πορτογαλία για την αλιεία, 3 στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία για την υδατοκαλλιέργεια και 1 στo Περού/Εκουαδόρ για την εισαγωγή και εμπορία αλιευμάτων από τρίτες χώρες), για τη συλλογή δεδομένων από όλες τις αντίστοιχες αλυσίδες αξίας αλιευτικών προϊόντων. Επιπλέον, η ΝΑΥΣ:

• Θα συντάξει τη Στρατηγική Συμμετοχής Ενδιαφερομένων Μερών Sea2See, προκειμένου να προωθήσει την αμοιβαία κατανόηση, την ενίσχυση της γνώσης και την επιρροή μεγάλου εύρους ενδιαφερόμενων μερών (T1.1).
• Θα καθοδηγήσει τις προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός τυποποιημένου πλαισίου Ανάλυσης Κύκλου Ζωής, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη διαχείριση της υδατοκαλλιέργειας καθώς και στις προσεγγίσεις για την ευαισθητοποίηση και δέσμευση των καταναλωτών που θα εφαρμοστούν στο έργο Sea2See (T6.1).